Kradzież tożsamości to coraz częstszy problem w dobie cyfryzacji i rozwoju usług finansowych online. Niektórzy przestępcy potrafią wykorzystać nasze dane osobowe do zaciągnięcia kredytu lub pożyczki na nasze nazwisko, bez naszej wiedzy i zgody. Jak się przed tym chronić i co zrobić, gdy podejrzewamy, że padliśmy ofiarą takiego oszustwa?
Jak łatwo można wyłudzić kredyt na cudze dane?
Aby zaciągnąć kredyt lub pożyczkę, nie musimy już odwiedzać placówki bankowej lub oddziału firmy pożyczkowej. Wiele zobowiązań można zaciągnąć zdalnie, przez internet lub telefon, co jest niewątpliwie wygodne i oszczędza czas. Jednak taka forma wnioskowania o środki finansowe ma też swoje wady – ułatwia bowiem działanie oszustom, którzy chcą wyłudzić kredyt na cudze dane.
W zależności od rodzaju i wysokości kredytu, wymagania dotyczące weryfikacji danych wnioskodawcy mogą być różne. Niektóre instytucje finansowe wystarczająco sprawdzają tożsamość klienta, np. poprzez weryfikację konta bankowego, przelew weryfikacyjny, wideo-rozmowę lub wizytę kuriera. Inne natomiast mogą być mniej rygorystyczne i zaakceptować wniosek na podstawie samego skanu lub zdjęcia dowodu osobistego, który łatwo można podrobić lub zdobyć nielegalnie.
Dane potrzebne do zaciągnięcia kredytu to zazwyczaj:
- imię i nazwisko
- numer PESEL
- numer i seria dowodu osobistego
- miejsce zamieszkania
Czasami we wniosku kredytowym należy także wpisać: miejsce urodzenia, imiona rodziców i nazwisko panieńskie matki. Na szczęście dla ofiar kradzieży tożsamości, sam PESEL nie wystarczy, aby wziąć kredyt. Jednak jeśli ktoś posiada nasz dowód osobisty lub jego kopię, może spróbować wykorzystać go do zaciągnięcia zobowiązania na nasze nazwisko.
Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na nas kredyt?
Jeśli podejrzewamy, że ktoś wziął na nas kredyt bez naszej zgody, powinniśmy jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki, aby zminimalizować straty i uniknąć negatywnych konsekwencji dla naszej historii kredytowej. Pierwszym krokiem jest sprawdzenie naszej historii kredytowej w różnych bazach danych, które gromadzą informacje o naszych zobowiązaniach finansowych.
Najważniejszym źródłem informacji o naszej historii kredytowej jest Biuro Informacji Kredytowej (BIK), które zbiera dane o wszystkich kredytach i pożyczkach zaciągniętych w bankach i instytucjach finansowych podlegających nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Aby sprawdzić naszą historię kredytową w BIK, należy zarejestrować się na stronie www.bik.pl i zamówić raport BIK, który jest darmowy raz na 6 miesięcy. Raport BIK zawiera informacje o:
- liczbie i rodzajach zaciągniętych kredytów i pożyczek
- wysokości zadłużenia i terminowości spłaty rat
- liczbie i rodzajach zapytań o naszą historię kredytową
- ewentualnych zaległościach lub niespłaconych zobowiązaniach
Sprawdzając raport BIK, możemy zobaczyć, czy w ostatnim czasie zaciągano na nasze nazwisko jakieś pożyczki lub kredyty, zweryfikować, czy zaciągnięte zobowiązania są zgodne z naszymi transakcjami finansowymi i czy nie mamy żadnych negatywnych wpisów, które mogłyby obniżyć naszą zdolność kredytową. Dodatkowe informacje na ten temat znajdziesz na – https://bookfinanse.pl/jak-sprawdzic-czy-ktos-wzial-na-mnie-kredyt/.
Oprócz Biura Informacji Kredytowej, stan naszego zadłużenia możemy sprawdzić w innych bazach danych, które gromadzą informacje o dłużnikach, np.:
- Krajowy Rejestr Długów (KRD) – zawiera dane o długach powstałych z tytułu umów cywilnoprawnych, np. umów najmu, umów zlecenia, faktur, rachunków, mandatów, alimentów itp.
- Biuro Informacji Gospodarczej (BIG) – zbiera informacje o długach z tytułu umów handlowych, np. umów sprzedaży, dostawy, usług, leasingu, franchisingu itp.
- ERIF Biuro Informacji Gospodarczej – gromadzi dane o długach z tytułu umów konsumenckich, np. umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, energetycznych, wodno-kanalizacyjnych, gazowych itp.
Aby sprawdzić nasze dane w tych bazach, należy zarejestrować się na odpowiednich stronach internetowych i zamówić raporty, które są płatne. Raporty te zawierają informacje o:
- liczbie i wysokości naszych długów
- nazwach i danych kontaktowych wierzycieli
- terminach spłaty i ewentualnych odsetkach
- statusie naszych spraw sądowych lub egzekucyjnych
Sprawdzając raporty z tych baz, możemy dowiedzieć się, czy ktoś wziął na nas kredyt lub pożyczkę w firmie pożyczkowej, która nie podlega nadzorowi KNF i nie przekazuje danych do BIK, lub czy ktoś wykorzystał nasze dane do zaciągnięcia innego rodzaju zobowiązania, np. umowy telefonicznej, abonamentu internetowego, zakupu na raty itp.
Jak zabezpieczyć się przed kradzieżą tożsamości?
Aby uniknąć sytuacji, w której ktoś wziął na nas kredyt lub pożyczkę bez naszej wiedzy i zgody, powinniśmy zadbać o ochronę naszych danych osobowych i finansowych. Oto kilka sposobów, jak możemy to zrobić:
- Nie udostępniaj nikomu naszego dowodu osobistego lub jego kopii, a jeśli to konieczne, zaznaczaj na nim cel i datę udostępnienia.
- Nie podawaj naszych danych osobowych przez telefon, e-mail lub SMS, zwłaszcza jeśli nie jesteśmy pewni, z kim rozmawiamy lub kto nam pisze.
- Nie klikaj w podejrzane linki lub załączniki w wiadomościach e-mail lub SMS, które mogą zawierać złośliwe oprogramowanie lub próbować wyłudzić nasze dane.